Theca Medicinalis: Szlachetna Historia Szkatułek na Medykamenty
Srebrny pigularz w kształcie serca ze zdobieniami i kamieniami szlachetnymi, XIX/XX wiek
Wprowadzenie
Pigularze, znane również jako szkatułki na leki czy ozdobne pudełka na pigułki, stanowią fascynujący element historii medycyny i rzemiosła artystycznego. Te małe, często bogato zdobione przedmioty, były nie tylko praktycznymi pojemnikami na medykamenty, ale również odzwierciedlały status społeczny ich właścicieli i trendy artystyczne swoich czasów.
Historia i Ewolucja
Starożytne Początki
Pierwsze szkatułki na leki i przyprawy lecznicze pojawiły się już w starożytnym Egipcie i Rzymie. Wykonywano je z dostępnych wówczas materiałów: gliny, drewna, a w przypadku zamożniejszych właścicieli – z metali szlachetnych. Archeologiczne znaleziska potwierdzają, że już wtedy przywiązywano wagę nie tylko do funkcjonalności, ale i do estetyki tych przedmiotów.
Średniowiecze i Renesans
W okresie średniowiecza pigularze zyskały na znaczeniu wraz z rozwojem medycyny i aptekarstwa. Zamożni mieszczanie i szlachta nosili przy sobie ozdobne pojemniki zawierające:
- Leki ziołowe
- Przyprawy lecznicze
- Sole trzeźwiące
- Maści i balsamy
Alternatywne Tytuły i Określenia
Międzynarodowe Warianty Nazewnictwa
- Francuskie:
- Bonbonnière Royale: Szkatułki z Królewskich Salonów
- Les Trésors du Médecin: Historia Szlachetnych Szkatułek na Leki
- Włoskie:
- Cofanetto Medicinale: Sztuka Ukryta w Szkatułkach
- Scatola Preziosa: Włoskie Szkatułki na Medykamenty
- Orientalne:
- Inrō: Gdy Wschód Spotyka Zachód w Sztuce Szkatułek
- Złote Inrō: Historia Szkatułek na Medykamenty
- Łacińskie:
- Theca Medicinalis: Historia Szkatułek na Medykamenty
- Capsella Pretiosa: Szkatułki z Duszą
- Międzynarodowe:
- Trinket Box Legacy: Historia Szlachetnych Szkatułek
- Noble Medicine Cases: Klejnoty Dawnej Medycyny
Nazewnictwo w Różnych Kulturach
Europa Zachodnia
- Angielski: pill box, trinket box
- Francuski: pilulier, bonbonnière
- Niemiecki: Pillendose, Arzneischachtel
Europa Środkowa i Wschodnia
- Polski: pigularz, tabakierka
- Rosyjski: таблетница (tabletnitsa)
- Czeski: lékovka
Przykład Historycznego Pigularza
Opis Eksponatu
Prezentowany obiekt to wyjątkowy przykład srebrnego pigularza w kształcie serca, pochodzący prawdopodobnie z przełomu XIX i XX wieku. Charakteryzuje się następującymi cechami:
- Materiał: srebro lub stop srebra z charakterystyczną patyną
- Forma: pudełko w kształcie serca z pokrywką
- Zdobienia:
- Cztery kamienie półszlachetne na wieku (karneol, kamień księżycowy i dwa opale)
- Ozdobny ornament roślinny wokół kamieni
- Dekoracyjne motywy na bokach szkatułki
- Pleciony ornament wzdłuż krawędzi
- Stan zachowania: dobry, z widoczną naturalną patyną.
Popularne Materiały
- Srebro i złoto
- Porcelana
- Kość słoniowa
- Szylkret
- Emalia
- Drewno szlachetne
Techniki Zdobnicze
- Grawerowanie
- Inkrustacja kamieniami szlachetnymi
- Emaliowanie
- Filigran
- Repusowanie
Ciekawostki
Królewskie Kolekcje
- Maria Antonina posiadała kolekcję ponad 50 ozdobnych pigularzy
- W skarbcu carskim znajdowało się ponad 200 takich przedmiotów
Ukryte Funkcje
- Niektóre pigularze posiadały sekretne przegrody
- Służyły czasem jako schowki na listy miłosne lub trucizny
Tradycje Regionalne
- W Japonii podobną funkcję pełniły inrō
- W Chinach popularne były jadeitowe pojemniki na leki
- W krajach islamskich często wykorzystywano wzory geometryczne
Kolekcjonerstwo Współcześnie
Wartość Rynkowa
Ceny historycznych pigularzy mogą wahać się od kilkuset do kilkudziesięciu tysięcy złotych, w zależności od:
- Wieku
- Materiału wykonania
- Stanu zachowania
- Historii pochodzenia
- Unikalności wzoru
Przypisy
- Historia medycyny europejskiej
- Katalogi muzealne
- Opracowania z zakresu rzemiosła artystycznego
- Dokumenty historyczne
- Współczesne przewodniki kolekcjonerskie
https://www.ebay.com/itm/305390218193
https://www.ebay.com/itm/146337307578
https://www.ebay.com/itm/195027041563